سونوگرافی بهتر است یا ماموگرافی سینه؟

ماموگرافی و سونوگرافی سینه هر دو ابزار مهم در تشخیص بیماری‌های پستان هستند اما کاربرد و دقت آن‌ها بسته به سن، بافت پستان، و هدف بررسی متفاوت است. ماموگرافی با استفاده از اشعه‌ ایکس توانایی بالایی در شناسایی ضایعات کوچک و کلسیفیکاسیون‌های اولیه دارد و بهترین روش غربالگری سرطان سینه در زنان بالای ۴۰ سال و با بافت چربی غالب محسوب می‌شود. دقت آن در تشخیص ضایعات میکروسکوپی حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد است، اما در زنان با بافت پستان متراکم ممکن است حساسیت کاهش یابد. در این شرایط سونوگرافی سینه که از امواج صوتی بدون اشعه استفاده می‌کند، کمک‌کننده بوده و می‌تواند ضایعات جامد یا کیستیک را با وضوح بیشتری نشان دهد؛ به ویژه برای زنان زیر ۴۰ سال، مادران شیرده و افرادی که سابقه خانوادگی قوی سرطان سینه دارند. حساسیت سونوگرافی در تشخیص ضایعات در بافت متراکم حدود ۹۵ درصد است اما برای کشف کلسیفیکاسیون‌های ریز محدودیت دارد. در عمل پزشکان غالباً این دو روش را تکمیلی استفاده می‌کنند.

غربالگری دوره‌ای در زنان بدون علامت

عموماً ماموگرافی روش پایه است به‌ ویژه از حدود ۴۰ سالگی به بعد. در افراد با خطر بالا ممکن است شروع زودتر یا افزودن روش‌های تکمیلی توصیه شود. ماموگرافی در پیروزی با بهره‌گیری از دستگاه‌های دیجیتال پیشرفته و تیمی مجرب امکان تشخیص دقیق و زودهنگام بیماری‌های پستان را فراهم می‌کند. انجام ماموگرافی می‌تواند نقش مهمی در کاهش هزینه‌ها و افزایش موفقیت درمان داشته باشد زیرا ضایعات در مراحل اولیه شناسایی می‌شوند.

بافت پستان متراکم (Dense Breast)

در تراکم بالا، حساسیت ماموگرافی کاهش می‌یابد. در این شرایط افزودن سونوگرافی به‌عنوان روش تکمیلی می‌تواند ضایعاتی را که زیر بافت متراکم پنهان می‌شوند آشکار کند. توموسنتز نیز در این گروه مفید است.

زیر ۳۰ سال، بارداری یا شیردهی

آغاز بررسی با سونوگرافی منطقی‌تر است. در صورت نیاز تصمیم برای ماموگرافی با توجه به شرایط انجام می‌شود و با محافظت مناسب قابل انجام است اما معمولاً ضرورت ندارد.

وجود علامت یا لمس توده

هر علامت جدید باید ارزیابی شود. سونوگرافی برای تمایز کیست از ضایعات توپر بسیار کارآمد است. اگر سن بالاتر باشد یا یافته‌ها ایجاب کند ماموگرافی تکمیلی انجام می‌شود.

ترشح خونی از نوک پستان، تغییرات پوستی، فرورفتگی نوک پستان

بسته به سن و معاینه ترکیبی از ماموگرافی و سونوگرافی درخواست می‌شود تا هم ساختارهای عمقی و هم مجاری شیری بررسی شوند.

ماموگرافی و سونوگرافی هر دو برای بررسی سلامت سینه به کار می‌روند اما توانایی‌های متفاوتی در تشخیص بیماری‌ها دارند.
دقت در تشخیص سرطان پستان: ماموگرافی بهترین روش برای شناسایی زودهنگام سرطان سینه به‌ ویژه در زنان بالای ۴۰ سال است. این روش قادر است ریزترین تغییرات مثل کلسیفیکاسیون‌های کوچک را نشان دهد که گاهی تنها نشانه اولیه سرطان هستند. در مقابل سونوگرافی توانایی محدودی در شناسایی این تغییرات ریز دارد.
بررسی بافت متراکم سینه: در زنان جوان یا افرادی که بافت سینه متراکم دارند ماموگرافی ممکن است وضوح کافی نداشته باشد. در این شرایط سونوگرافی دقیق‌تر عمل می‌کند و می‌تواند توده‌ها یا کیست‌های مخفی در بافت متراکم را بهتر نشان دهد.
تمایز بین توده‌های مختلف: یکی از مزیت‌های مهم سونوگرافی توانایی آن در تشخیص تفاوت بین کیست (پر از مایع) و توده جامد است. ماموگرافی این تمایز را به‌خوبی نشان نمی‌دهد و اغلب نیاز به سونوگرافی تکمیلی دارد.
محدودیت‌ها و مکمل بودن:
ماموگرافی در تشخیص تغییرات بسیار ریز بهتر است.
سونوگرافی برای بررسی دقیق‌تر ماهیت توده‌ها مفیدتر است.
به همین دلیل در بسیاری از موارد پزشک توصیه می‌کند هر دو روش به‌صورت مکمل استفاده شوند تا تصویری جامع‌تر از وضعیت سینه به دست آید.

گاهی اوقات پزشکان توصیه می‌کنند ماموگرافی و سونوگرافی سینه به صورت همزمان انجام شوند. این معمولاً در شرایط زیر است:
سینه‌های متراکم: در زنان جوان‌تر یا خانم‌هایی که بافت سینه متراکم دارند، ماموگرافی به تنهایی ممکن است بعضی ضایعات کوچک را نشان ندهد. در این موارد سونوگرافی کمک می‌کند تصویری دقیق‌تر به دست آید.
وجود توده یا علامت مشکوک: اگر در معاینه بالینی یا ماموگرافی توده‌ای مشکوک دیده شود، سونوگرافی برای بررسی ماهیت آن (جامد یا کیستیک بودن) و ارزیابی دقیق‌تر توصیه می‌شود.
بررسی دقیق نتایج ماموگرافی: گاهی در ماموگرافی نواحی مشکوکی مشاهده می‌شود که برای تشخیص دقیق‌تر نیاز به سونوگرافی تکمیلی دارند.
پیگیری بیماری‌ها یا جراحی‌های قبلی: برای خانم‌هایی که سابقه جراحی پستان، ایمپلنت یا بیماری‌های پستان دارند ترکیب هر دو روش کمک می‌کند تغییرات با دقت بیشتری ارزیابی شوند.
غربالگری در افراد پرخطر: زنانی که سابقه خانوادگی سرطان پستان دارند یا در معرض خطر بالاتر هستند ممکن است بر اساس نظر پزشک به طور همزمان ماموگرافی و سونوگرافی انجام دهند تا کوچک‌ترین تغییرات هم از دید پنهان نماند.

ماموگرافی و سونوگرافی هر یک نقاط قوت و محدودیت‌های منحصر به‌فردی دارند و انتخاب بین آن‌ها باید بر اساس سن، تراکم بافت پستان، شرایط فیزیولوژیک (مانند بارداری یا شیردهی)، علائم بالینی و سطح خطر فرد انجام شود؛ ماموگرافی با دقت بالای خود در شناسایی تغییرات بسیار ریز و کلسیفیکاسیون‌ها، غربالگری سرطان پستان در زنان بالای ۴۰ سال محسوب می‌شود در حالی که سونوگرافی به‌ویژه در بافت‌های متراکم زیر ۴۰ سال و برای تمایز کیست از توده جامد کارایی بیشتری دارد؛ در بسیاری از شرایط استفاده همزمان و مکمل این دو روش بهترین راه برای دستیابی به تصویری جامع و دقیق از سلامت پستان است.
در کلینیک دکتر راضیه حیدری تمرکز ما بر تشخیص علمی، دقیق و متناسب با هر فرد است. ما باور داریم انتخاب بین ماموگرافی و سونوگرافی باید بر اساس شرایط خاص هر بیمار از سن و تراکم بافت پستان تا سابقه خانوادگی و نوع علائم انجام شود. هدف ما این است که با ترکیب دانش روز، تجهیزات پیشرفته و دقت تخصصی تصویر جامع و اطمینان‌بخشی از سلامت پستان بیماران ارائه کنیم. برای رزرو نوبت می توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس مرکز 02133300908 اقدام نمایید.


منابع
www.sciencedirect.com
www.bedfordbreastcenter.com
pmc.ncbi.nlm.nih.gov